Een optimale goed uitgevoerde reiniging kan het aantal micro-organismen op een oppervlak met 50 tot 90% verlagen. 50 tot 90% mag erg hoog lijken, maar in de voedingsmiddelenindustrie is dit mircobiologisch gezien verre van voldoende. Wanneer men gaat desinfecteren met een desinfectiemiddel wordt een verlaging van het koloniegetal met 99,999% (log 5 reductie) geëist. Hierbij is het nodig om alle oppervlakken die rechtstreeks of indirect met voedingsmiddelen in contact komen te desinfecteren.
Is een optimale reiniging al voldoende als desinfectie in de voedingsmiddelenindustrie?
Welke desinfectiemethoden kunnen er gebruikt worden?
Desinfectie kan op een aantal verschillende manieren plaats vinden:
✔ Vernevelen van desinfectiemiddelen
Bij het vernevelen dient het oppervlak droog te zijn om de concentratie van het desinfectiemiddel niet te veel te verminderen. Bij natte oppervlakken kan men ook de concentratie van het desinfectans naar verhouding vermeerderen. Een eenvoudig vernevelsysteem (eventueel draagbaar) van niet corroderende materialen is aan te bevelen.
✔ Besproeien of spoelen (circuleren met desinfectans)
Bij het besproeien of spoelen met desinfectiemiddel is het verbruik aan desinfectiemiddel over het algemeen hoog.
✔ Desinfection in place (DIP)
De term Cleaning in Place of Desinfection in place wordt gebruikt om aan te geven dat de apparatuur niet gedemonteerd hoeft te worden om een reiniging plaats te kunnen laten vinden. Bij het reinigen (CIP) of desinfecteren in place (DIP) word een reinigingsoplossing of een desinfectie oplossen gecirculeerd door een aanwezig pijpleidingsysteem en productieapparatuur. Deze reinigingsmethode kan vaak geheel geautomatiseerd worden.
✔ Onderdompelen in desinfectans van kleinere objecten zoals messen
Deze soort desinfectie spreekt eigenlijk voor zich. Onderdelen of oppervlakken die gedemonteerd kunnen worden kunnen in zijn geheel ondergedompelt in een desinfectieoplossing.
Wat is het beste moment om te desinfecteren in de food?
Het tijdstip van het desinfecteren van uw oppervlakken en onderdelen in uw productieomgeving is erg belangrijk. Meestal vind de schoonmaak in de food industrie plaats als de productie is beëindigd. Dit is meestal het geval waneer de schoonmaak plaatsvind op de plek van productie (CIP – Cleaning in place). In sommige open plant situaties kan het echter meer geschikt zijn om te desinfecteren net voor de productie. Dit is vooral erg belangrijk wanneer onderdelen of oppervlakken ’s nachts nat gelaten zijn.
Aan welke eisen moeten desinfectiemiddelen voldoen in de voedingsmiddelenindustrie?
Uiteraard zijn er een aantal eisen waaraan desinfectiemiddelen moeten voldoen om in de voedingsmiddelenindustrie gebruikt te kunnen worden.
- Breed werkingsspectrum tegen verschillende groepen micro-organismen
- Snel en irreversible effect bij gebruikte concentratie
- Weinig verlies van effectiviteit door omgevingsinvloeden (product moet stabiel werkend blijven ondanks dat het in contact kan komen met eiwitten of pH veranderingen)
- Ongevaarlijk voor mens en dier
- Niet of zo weinig mogelijk corrosief
- Liefst reukloos zodat er geen kruisbesmetting kan ontstaan met het te produceren product.
Verhoog uw productveiligheid en minimaliseer de kans op kruisbesmetting (7 tips)
Wanneer men gaat desinfecteren zijn er een aantal fouten die u kunt voorkomen indien u deze onderstaande tips in acht neemt. Op deze wijze garandeert u uwzelf van een juiste desinfectie en verhoogt u de voedselveiligheid en minimaliseert u de kans op kruisbesmetting tussen diverse onderdelen.
Tip 1: Zorg dat er voldoende reiniging plaats vind
Wanneer er een slechte reiniging of te weinig reiniging plaats vind en u begint gelijk te desinfecteren maakt u kans dat het desinfectiemiddel geneutraliseerd word.
Tip 2: Geef het desinfectiemiddel genoeg inwerkingstijd
Desinfectiemiddelen hebben altijd een inwerkingstijd nodig, informeer bij uw leverancier naar de inwerkingstijd van uw product. Wanneer de inwerkingstijd te kort is kan het zijn dat het desinfectans maar gedeeltelijk effectief is.
Tip 3: Doseer nooit te laag
Het komt nog weleens voor dat men denkt kosten te besparen door te zuinig om te gaan met een desinfectiemiddel, echter dit is een foutieve gedachte. Wanneer men te weinig doseert heeft het desinfectiemiddel over het algemeen en te weinig desinfecterend effect, daarnaast bestaat de kans dat er resistentie opgebouwd word.
Tip 4: Doseer nooit te hoog
Uit tip 3 blijkt dat te laag doseren problemen op kan leveren dit geld ook zeer zeker voor te hoog doseren. Bij een continue te hoge dosering kan het zo zijn dat er problemen ontstaan met residuën die achterblijven en eventueel op het product komen. Tevens is het ook van belang dat we het millieu niet overmatig belasten wanneer dit onnodig is.
Tip 5:Desinfectans niet geschikt voor het doel
Niet ieder desinfectiemiddel is geschikt voor iedere ieder soort organisme. Zo bijvoorbeeld een desinfectiemiddel op basis van alchohol uitermate geschikt tegen schimmels maar heeft het geen werking op bacteriële sporen. Zorg dus altijd dat het desinfectiemiddel wat gebruikt word ook de juiste werking heeft op de aanwezige ongewenste micro organismen.
Tip 6: Niet correct werken
Wanneer er op een foutieve manier gewerkt word kan het zijn dat er onlogische volgordes of verkeerde werkmethodes gebruikte worden waardoor er geen goede reiniging plaats vind of dat er misschien zelfs wel stukken vergeten worden. In dit geval kan het zijn dat er op sommige plaatsen geen juiste desinfectie plaats vind waardoor er organismen overblijven die zichzelf opnieuw zullen vermenigvuldigen waardoor de gebieden die wel juist gereinigd zijn in het ergste geval weer besmet kunnen worden met micro-organismen.
Tip 7: Zorg er voor dat er nooit teveel vocht aanwezig is op de onderdelen of oppervlakken
Wanneer en nog veel vocht aanwezig is en u gaat desinsfecteren dan kan het zijn dat de concentratie van het desinfectiemiddel beinvloed word door het reeds aanwezige vocht. De verandering in concentratie zou een slechte desinfectie kunnen bewerkstelligen.